नेपाली साहित्य-भाषा अध्ययन गर्ने तथा नेपाली साहित्यका विद्यार्धी, प्रा.डा, शिक्षक तथा साहित्यका तमाम् विद्यार्थी तथा नेपाली भाषा-साहित्य लेख्न-पढ़्न रुचाउने बाहेक पनि नेपाली हुँ भनी गर्व गर्ने संसारभरिकै नेपालीले तनहुँमा पाइताला टेक्ने सौभाग्य नपाए पनि तनहुँको नाउँ ता अवश्यै सुनेकै हुनुपर्छ । तनहुँको नाउँ नसुन्ने पनि रम्घा गाउँको नाम नसुन्ने नेपाली Read more
नेपाली साहित्यमा भानुभक्त आचार्य (वि. सं. १८७१-१९२५) को नाम शीर्षस्थ स्थानमा रहेको पाइन्छ। उनलाई नेपाली साहित्यमा आदिकविको उपाधि दिइएको छ। उनी नेपाली कवितालाई शैशव अवस्थादेखि किशोर तुल्याउने एकजना कवि हुन्। ‘रामायण’ नेपाली साहित्यमा एउटा विशिष्ट काव्यको रूपमा परिचित छ। भानुभक्तले आफ्ना बाजे श्रीकृष्ण आचार्यबाट संस्कृतको अनौपचारिक रूपमा Read more
उनी मुलत बिज्ञान र प्रबिधिका अनुसन्धाता थिए । उनले हप्तौ आफ्नो प्रयोगशालामा बसेर अनुसन्धान कार्यमा ब्यस्त रहन्थे । उनको कडा मेहनत र निरन्तरता साँच्चिकै तारिफयोग्य थियो । उनको प्रयोगशालाबाट मानव हितमा प्रयोग हुने सयौँ बिशिष्ट तथ्य र सामग्रीको खोज भएको थियो । बर्षौसम्म भोक तिर्खा थकाइ बिर्सेर खोजमा लागेका Read more
पूर्वकथन – आजका बालबालिका भविष्यका कर्णधार हुन् । यी बालबालिकाका काँधमै नै देशको भविष्यको घरेट अड़ेको हुन्छ । बालबालिकाहरू राष्ट्रका धरोहर हुन् । निष्कपट, छलकपटविहीन यी बालबालिकाको सर्वाङ्गीण विकासले नै कुनै पनि राष्ट्रको विकास सम्भव हुन्छ किनभने यिनै बालबालिका भन्नु नै राष्ट्रको सबैभन्दा ठूलो पूञ्जी हो । Read more
विषय प्रवेश शब्दहरूको समुहलाई कविले मिलाएर सजाउँदा त्यसले कविताको रूप लिन्छ । कविले देखेका, भोगेका, अनुभव गरेका, सुनेका वा पढेका सामग्रीको मन्थनबाट कविता (साहित्य) सिर्जना गर्छन् । कविताको प्रसङ्गमा साहित्यकार पारसमणि प्रधान लेख्छन् ः कवि कविता होस् कविता कवि होस् । शब्द थुपारीकन के हुन्छ ? भाव भए Read more
ढाँट्नेलाई कागले ठुङेको सुन्या छ ? मैले चाँहि छैन। ठुङ्थ्यो भने पनि कहाँ पाउनु त्यत्रा काग ? थोरै ठुङ्नु पर्छ ! खान, अण्डा पार्न पनि छाडेर ठुङेको ठुङै गर्नु पर्ला । फेरि अग्लामा बस्ने कतिपए मान्छेलाई त ठुङेको ठुङै कागको चुच्चो दुख्छ र परास्त भएर भगवानसँग नम्र निवेदन गर्न Read more
१. प्रवेश : रातको अन्धकार । लेउ लागेको रातो माटे आँगनमा झिंगेनीको गह्रौं लाथ्रो, जाँड र रक्सीको नसासँगै पूर्वाग्रही आक्रोस भुइँमा प्रहार हुँदा घरै थर्किने! घर वरिपरि ती पाखुरेहरू जुत्ता बजाउँदै घुम्थे । कोही खोकेजस्तो गर्थे, कोही त्यो झिंगेनीको लाथ्रो जोड़जोड्ले भुइँमा ठोक्दै हिँड्थे । चिसो रातमा Read more
भनिन्छ कागले कागको मासु खाँदैन । तर काग साहित्यकारहरू भने एकले अर्कालाई ठुङ्ने गर्छन् । एकजना ग्रीक दार्शनिकले अर्का ग्रीक दार्शनिकलाई यसरी ठुङेको पाइन्छ- “उनी अहङ्कारहीनजस्तो छेँड़ परेको कम्बल ओढ़्छन् तर कम्बलको प्रत्येक छेँड़बाट उनको अहङ्कार निस्किरहेको हुन्छ ।” दस्तोभयेस्किले उनकी श्रीमतीलाई लेखेको चिठी- “टल्सटयले उनको उपन्यास एना करेनिनाको चालिस Read more
मान्छेहरूको भिडमा लडिरहेछ ऊ। यस्तो लाग्छ ऊ मस्त निन्द्र निदाइरहेछ । कति शान्ति छ, कति मौन छ । सन्नटा छाएको छ । सबैको मन मस्तिस्कमा एउटा कौतुहलता, एउटा जिज्ञासाले पडाह बनाएको छ । मानौँ, उसले यतिखेरा बुद्धता प्राप्त गरेको छ । यो अलौकिक संसारबाट भौतिक देह समर्पण गरेको छ Read more
अलोक र प्रणिता कलेज जीवनदेखि नै मायाप्रीति गाँसेर एकाअर्कामा अति घनिष्ट सम्बन्ध बनाएका थिए । उनीहरू दुवैले कलेजको पढाई सिध्याई सकेपछि मायाप्रीतिको लामो अध्यायलाई मूर्तरुप दिदै वैवाहिक बन्धनमा गाँसिन पुगेका थिए । बिहे गर्दा दुवैजना शिक्षित बेकारी थिए । आलोकको घरमा उनको विधुवा आमामात्र थिइन् । आलोकको आमाले कमानमा काम Read more
