कविता नै साहित्यमा सबैभन्दा बढी लेखिने विधा। त्यसैले होला अरू विधाहरूको तुलनामा यो विधा मौलाएको छ। केवल पुस्तकहरू मात्रै नभएर अनेकौँ माध्यमहरूबाट कवितालाई पाठकसम्म पुर्याउने हुँदा कवितामा सङ्ख्यागत बढोत्तरी भएको देखिन्छ। नयाँ नयाँ प्रवृत्तिलाई प्रवेश गराउने कार्य पनि भएकै छ। जनताको आवाज, प्रकृतिको रक्षा, भूमण्डलीकरणको डरलाग्दो भुमरीको चेतावनी दिँदै नयाँ Read more
१. आमुख नेपाली कविता क्षेत्रमा भारतको आसाम-पूर्वाञ्चल भूमि निकै उर्वर रहेको देख्निन्छ। जगन्नाथ गुरागाईँ, हरिनारायण उपाध्याय, हरिभक्त कटुवाल, पुष्पलाल उपाध्याय, हरि गजुरेल, भविलाल लामिछाने, नव सापकोटा, युद्धवीर राणा, छविलाल उपाध्याय, विद्यापति दाहाल, लक्ष्मीप्रसाद पराजुली, लोकनाथ चापागाइँ, रूपनारायण पाठक, दैवकी तिम्सिना आदि कविहरूका लहरमा नयाँ पुस्ताका कविहरू पनि नयाँ Read more
नेपाली साहित्यमा चर्चित भाषाशास्त्रीको नाउँ लिनुपर्दा दाहिने हातको कान्छी औँलो भाँचेर सबभन्दा सिरानमै बालकृष्ण पोखरेलको नाउँ उच्चारण गर्नुपर्ने हुन्छ । प्रचण्ड विद्वान, नेपाली भाषाका विश्वकोश, भाषाविद् बालकृष्ण पोखरेलको जन्म वि.सं. १९९० (सन् १९३३) साउऩ ३० गते भाद्र कृष्णाटमी दिन चिसापानी गढ़ी, मकवानपुरमा भएको हो । बाबु सुब्बा शारदा पोखरेल । Read more
मानिसका दैनिक जीवनचर्याभित्र हास्यव्यङ्ग्यले कतै न कतै ठाउँ ओगटेकै हुन्छ। कवि साहित्यिकहरूले पनि साहित्यमा विशेषतः कथा, कविता, निबन्ध आदिका माध्यममा हास्यव्यङ्ग्य भावलाई व्यक्त गर्दै आएका छन्। हास्यव्यङ्ग्य भनेर हास्य शब्दलाई व्यङ्ग्यभन्दा अघि राखे तापनि व्यङ्ग्य पहिला र हास्य पछि आउने तत्व हो। व्यङ्ग्य भनेको वक्रोक्ति हो। शब्दलाई उसको अभिधा Read more
मेरी आमाको विवाह हुँदा वहाँकी सासू अर्थात् मेरी हजुरआमाको निधन धेरै पहिले भइसकेको थियो रे। मेरी आमा, परिवारकी जेठी बुहारी, तर वहाँले सासूसँग व्यवहार गर्न पाउनु भएन। बरु कहिलेकाहीँ बूढी सासू अर्थात् मेरी हजुरआमाकी आमा जसलाई मैले पनि देखेँ र “मामाघरकी हजुरआमा” भनेर सम्बोधन गर्थें, उहाँले कहिलेकाहीँ “नातिनी बुहारी” भनेर Read more
स्वतन्त्रता शब्द सामान्यतया कुनै राष्ट्र वा व्यक्तिले कुनै पनि दवावमा नपरी, स्वतन्त्र ढंगले निर्णय गर्ने उपभोग गर्ने नीतिनियम बनाउने र लाग गर्न पाउने अधिकार हो । स्वतन्त्रता भन्ने शब्दको प्रयोग हुन थालेको जहिले भए पनि मानव सभ्यताको विकाशसँगै मानिसले स्वतन्त्रताका लागि संघर्षहरू गर्न थालेको पाइन्छ । मानिसको चेतना विकाशसँगै आफ्नो Read more
सुमन घर फर्कियो । अमेरिकामा मास्टर्सको पढाइ सकाएर आफ्नो बिहेकै लागि भनी ऊ घर फर्किएको थियो । अझ स्पष्ट भन्नुपर्दा बिहे गर्नकै लागि भनी उसलाई केही समयका लागी घर बोलाइएको थियो । यद्यपि घर नफर्कुन्जेलसम्म उसलाई आफ्नो हुनेवाली श्रीमतीको बारे केही थाहा थिएन । होस् पनि कसरी, उसले Read more
साहित्यमा ऐतिहासिक नाटकको छुट्टै महत्व र विशेषता हुन्छ। नेपाली साहित्यमा महान नाटककार बालकृष्ण समका नाट्य कृतिहरूलाई विषय, आधार र स्वरूपको दृष्टिकोणले हेर्दा विभिन्न प्रकार र पङ्तिमा छुट्याउन सकिन्छ, जसमध्ये ऐतिहासिक नाट्य पङ्तिमा पर्ने समका नाटकहरूको छुट्टै विशेषता र स्थान छ। समका ऐतिहासिक नाटकहरू थुप्रै छन् तर यहाँ केवल ‘अमरसिंह’ नाटकबारे Read more
वर्तमान असमेली नेपाली साहित्यमा आफ्नो सशक्त उपस्थिति साबित गराउन सक्षम भएका नारी कविहरूमध्ये अन्यतम कवि हुन् काउरीपथार, विश्वनाथ, असमकी कवि निलीमा आचार्य। ‘परिवर्तन र अन्य कविता’ पुस्तकको रूपमा उनको पहिलो कृति भए पनि उनलाई नयाँ सर्जक भन्न मिल्दैन। धेरै अघिदेखि नै उनका कथा, कविता आदि विभिन्न पत्र-पत्रिका अथवा सामाजिक सञ्जालमा Read more
वहुआयामिक प्रतिभाका धनी विश्वेश्वर प्रसाद कोइरालाका योगदानलाई नेपालको राजनैतिक परिप्रेक्ष्य, प्रजातान्त्रिक आन्दोलन र भारत-नेपाल बीचको राजनैतिक सम्बन्ध विकासको दृष्टिले धेरै पत्र-पत्रिका र पुस्तकहरुमा मूल्याङ्कन हुँदै आएका छन् । तर यो अध्यायलाई पन्साएर हेऱ्यौं भने उनको योगदानको अर्को एक पाटो पनि हामी समक्ष छ, त्यो हो नेपाल र भारतमा Read more
