औपचारिक विद्यालय तथा विश्वविद्यालय जीवनमा म कैयाँै परीक्षाहरूमा सहभागी भएँ । सयौँ परीक्षाका ती प्रश्नपत्रहरूले मेरा हजारौँ घण्टाहरू चपाएका छन् । मेरो मस्तिष्क पनि सक्दो घोटिएको छ म आफैबाट । तर यसो सम्झु भन्छु, एउटा प्रश्न मात्रै मेरो दिमागमा नाँच्छ । प्रश्न थियो, ‘‘एउटा असल सिकारुले सिक्नका लागि Read more
“चार कोस पर पानी बदले, आठ कोस पर बानी ।” अर्थात् (पानीको स्वाद प्रत्येक चौथो कोसमा केही मात्रामा बद्लिन्छ अनि आठ कोसमा केही न केही मात्रामा भाषा परिवर्तन हुँदछ) । उपर्युक्त लोकोक्तिलाई रूपियाँमा सोह्रै आना सही ठहऱ्याउँदै के थप गर्न आवश्यक भएको छ भने, हजारौँ कोस टाढ़ाबाट एउटा ज्यूँदोजाग्दो भाषा Read more
यो सङ्कट भन्ने जन्तु पनि अचम्मैको तन्तु रहेछ । जस्तै सानो सङ्कट कपासको त्यान्द्रो मडारिएर आउँदाझैँ सङ्कट को लुँडो भनौँ कि त्यान्द्रो भनौँ ! यो त लुँडिन सुरू गरेको लुँडिदा लुँडिदै एउटा गुजुल्टो लुँडिएर मुस्लो बनी कुदिरह्यो । झन नेपालाँ त यसको कमी कहिल्यै भएन, रहँदैन पनि होला । Read more
नेपालमा जे जति उद्योगधन्दा, सामाजिक सङ्घ संस्था, निजी क्षेत्रका बैङ्कहरू खोलिए ती सबै जनताका लागि खोलिएकाले जनताहरू रोजगारीका लागि दिन दुईगुना रात चौगुनाका दरले विदेश गैरहेका छन । नेपालमा रोजगारीको अवसर आउँछ विदेश गएर रोजगारी गर्नु पर्ने यो कालो समस्याले जालो नै बनाएको छ । बिचरा नेपाली नेताहरू बेरोजगारी Read more
मान्छेले आफूलाई कसरी चिन्छ र उसलाई अरुले कसरी चिन्छन् । यसको आधार के हो ? कसी के हो ? बुझ्ने जाँच्ने कसरी हो ? बौद्धिकताको जाँच गर्ने कसरी हो ? प्राज्ञ जाँच्ने कसरी ? मान्छे चिन्हे फर्मुला के हो ? खास मान्छे को हो ? दासको मालिक खास मान्छे हो Read more
“तपाइको लेखनमा तीन शब्द ज्यादै दोहरिएर आउन थाले लेखक ज्यू अलि ‘ट्रयाक चेन्ज’ गर्नुप¥यो । कविता, कथा, विन्ध लगायत सबैजसो रचनाहरूमा यी तीन शब्द कतैन कतै कुनै न कुनै रूपमा समावेश भएकै भेटिन्छन–‘पूmल’, ‘रातो’ र ‘सपना’ । कविताहरूमा झनै धेरै दोहरिएका छन । यसरी रचनै पिच्छे उही शब्द दोहरिनु उचित Read more
कविता लेख्न थालेको तीन दशकको अवधिमा मैले अधिक सामना गरेको प्रश्न हो– कविता किन, कसरी र केका लागि लेख्नुहुन्छ ? अझ यसरी पनि सोधिन्छ– कसरी आकर्षित हुनुभयो लेखनमा ? मलाई लाग्छ, मान्छेका अप्राप्य अभिरुचि, जीवनका घात अभिघात र समाजको प्रतिच्छया हो कला । सजीव कल्पना, अव्यक्त चाहना र कुण्ठित Read more
१.कोही भन्छन्–‘बाठो प्राणी मान्छे’, केही भन्छन्–‘डल्फिनभन्दा बाठो’,कति भन्छन्–‘स्वार्थै स्वार्थको पोको’, धेरै भन्छन्–‘हेर्दामात्र दुई खुट्टे चार खुट्टेभन्दा भोको ।’ म भन्छु–‘मान्छे परिभाषाभित्र अडिएको छैन । फुक्ने फराकिने निहुमा लथालिङ्ग पोखिएको छ, कतै उठाउन मिल्ने छ,कतै नमिल्ने गरी छर्पस्ट छरिएको छ हिलोमा पिठोजस्तै । आप्mना आङका ढाडी लुकाएर अरूका आङको लिखा कोट्याउँदै Read more
