वहुआयामिक प्रतिभाका धनी विश्वेश्वर प्रसाद कोइरालाका योगदानलाई नेपालको राजनैतिक परिप्रेक्ष्य, प्रजातान्त्रिक आन्दोलन र भारत-नेपाल बीचको राजनैतिक सम्बन्ध विकासको दृष्टिले धेरै पत्र-पत्रिका र पुस्तकहरुमा मूल्याङ्कन हुँदै आएका छन् । तर यो अध्यायलाई पन्साएर हेऱ्यौं भने उनको योगदानको अर्को एक पाटो पनि हामी समक्ष छ, त्यो हो नेपाल र भारतमा Read more
मेरो तर्क, वितर्क र विचारहरुले आजकल आफै प्वाँख उमार्दैछन् र त म उज्यालोमा पनि बत्ती बाल्ने गर्दछु । अँध्यारोले मलाई उति खप्पिस पारेको छैन जतिको उज्यालोले पारेको छ । यी प्वाँखे विचारहरु कसरी छोटिएर चाउरिएर माराकमुरुक भएर सानो भएर आफूभित्र उकुसमुकुस हुँदै प्रवेश-द्वार खोज्दैछ यो सानो आकाशभित्र अटाई-नअटाई ? यसैले Read more
मलाई लाग्थ्यो हामी स्वतन्त्र देशका स्वतन्त्र नागरिक हौँ तर हामी त स्वतन्त्र देशको एउटा सानो बन्द कोठाभित्र कैद थिएछौँ पहिलैदेखि झुन्डाएको छ कोठाको दैलोमा हुकुमको ताल्चा र खरिद बिक्रीको नाम दिइएको छ हाम्रो जिन्दगीहरुलाई। ठुले तुम्बा तिमीले त अदुवाको भारी बोकेर बजारमा लगेर बेचिएको निहुँमा नै कति खेर पत्तै नपाई Read more
राजधानीमा छ हाम्रो यौटा घर वस्दथे एक डेरावाल घोषणापत्रमा गरिएको घोषणाजति भाडा तिर्न नसकेपछि डेरावाल भन्थे -तिर्छु रेल ल्याएर -तिर्छु पानि जहाज चलाएर -तिर्छु घरघरमा ग्यासपाइप बिक्ष्याएर । उनले गरेका यी वाचाहरू रहेछन् सवै हावा आखिर उनले नतिरी धरै थिएन घर भाडा । तिर्लानजस्तो नदेखेपछि बुझाइयो अल्टिमेटम तर ती भाडावाल Read more
अचेल पाप कराउँछ अपराध चिच्याउँछ खेतबारीबाट । स्खलित हुनैपर्ने बाध्यता बोक्छन् वीर्यहरू बित्थामा बलात्कारीको मखुण्डो ओढेर खेतबारीमा । अन्नबाली लहलह हुने हरियो खेतबारी रक्ताम्मे हुँदैछ सुन्दर रूप त्यसको बेरूप हुँदैछ । कोहोलो मच्चाउन खोज्दै छन् अकालमा थुनिएका सासहरू खेतबारीमा। चकचके राजनीति उफ्री उफ्री कराउँछ भत्किएका कलिला मांसपेशीहरू निर्दोष साबित हुन Read more
एउटा चुलो, जसले उमेर छँदा समस्याका हरेक काँचा दाउरा हुरूरू जलाई खरानी बनाएका थिए । जति नै परोस् दुःखको साउने झरी वा हिउँदे ठिही हिउँ सरी घरलाई न्यानो राख्न हर सम्भव गरे। जसले कुनै समय, घरको चारै कोठालाई दुई काँधमा बोकेर हिँड्नलाई बल र पसिनाको इन्धनले शरीर हाँकिरहे, हाँकिरहे । Read more
पर्दैन देखाइरहनु कसैलाई माटोप्रतिको माया र श्रद्धा । इतिहासले घोक्रो सुकुन्जेल कराएका नादहरू शब्दहीन भए बहिराको कानमा पसेर माटो मलिलो बनाउने उद्यमी हातहरू हेरिरहे अकासतिर शून्यको पोको लिएर । समयको कुटिल चालमा पिल्सिएको घाउ चिकित्साधीन छ नुन छर्किएर निको पार्नेका हातमा निराशाले खोजिरहेको छ आशाको अलिकति किरण भीडले सुन्न सक्ने Read more
नेपाली साहित्य-भाषा अध्ययन गर्ने तथा नेपाली साहित्यका विद्यार्धी, प्रा.डा, शिक्षक तथा साहित्यका तमाम् विद्यार्थी तथा नेपाली भाषा-साहित्य लेख्न-पढ़्न रुचाउने बाहेक पनि नेपाली हुँ भनी गर्व गर्ने संसारभरिकै नेपालीले तनहुँमा पाइताला टेक्ने सौभाग्य नपाए पनि तनहुँको नाउँ ता अवश्यै सुनेकै हुनुपर्छ । तनहुँको नाउँ नसुन्ने पनि रम्घा गाउँको नाम नसुन्ने नेपाली Read more
नेपाली साहित्यमा भानुभक्त आचार्य (वि. सं. १८७१-१९२५) को नाम शीर्षस्थ स्थानमा रहेको पाइन्छ। उनलाई नेपाली साहित्यमा आदिकविको उपाधि दिइएको छ। उनी नेपाली कवितालाई शैशव अवस्थादेखि किशोर तुल्याउने एकजना कवि हुन्। ‘रामायण’ नेपाली साहित्यमा एउटा विशिष्ट काव्यको रूपमा परिचित छ। भानुभक्तले आफ्ना बाजे श्रीकृष्ण आचार्यबाट संस्कृतको अनौपचारिक रूपमा Read more
उनी मुलत बिज्ञान र प्रबिधिका अनुसन्धाता थिए । उनले हप्तौ आफ्नो प्रयोगशालामा बसेर अनुसन्धान कार्यमा ब्यस्त रहन्थे । उनको कडा मेहनत र निरन्तरता साँच्चिकै तारिफयोग्य थियो । उनको प्रयोगशालाबाट मानव हितमा प्रयोग हुने सयौँ बिशिष्ट तथ्य र सामग्रीको खोज भएको थियो । बर्षौसम्म भोक तिर्खा थकाइ बिर्सेर खोजमा लागेका Read more
