१. आमुख नेपाली लोकसाहित्य र लोकपरम्परामाथि नेपाल र भारततिरबाट विभिन्न पुस्तक प्रकाशित भइरहेका छन्। अझ लोकसाहित्य विषयमा धेरै अध्ययन भएका छन् । यद्यपि लोकपरम्परासँग सम्बद्ध पुस्तक पनि केही मात्रामा देखा पर्छन् । यस सम्बन्धमा नेपाल र दार्जिलिङमा केही काम भएका छन् । यसै क्रममा सिक्किमका केही लेखहरूका कतिपय पुस्तक हाम्रो Read more
टुप्पी भनेको मानव शरीरको सवैभन्दा माथिको भाग । राज्यका कार्यकारी प्रमुख ओलीको प्रधानमन्त्री पद पनि अहिले टुप्पी सरह नै छ । सनातन धर्ममा टुप्पीको महत्व पनि त्यत्तिकै माथि छ । अहिलेको बन्दाबन्दी अवस्थामा योगको पनि महत्व छँदै छ । शीर-आशन योग गर्दा भने टुप्पी नै सवैभन्दा तल पर्छ । Read more
कवि परिचय : डा. इन्दु प्रभा देवीको कविता सङ्ग्रह ‘तबेलामा घोडाहरू’ असम नेपाली साहित्य सभाको मङ्गलदै (असमको एउटा जिल्ला) मा ५ अगष्ट सन् २०१८ मा भएको कार्यनिर्वाहक सभामा कविबाटै प्राप्त भएको हो । असमेली सशक्त नेपाली कविहरूको नाम आउँदा इन्दुजीको नाम सोझै आउँछ । यो कृति उनको सातौँ कृति हो Read more
आमा हाटकेशरीको कोखबाट वि. सं. १९८७ (सन् १९३०) असोजमा विराटनगरमा जन्मेका भवानी घिमिरेको प्राथमिक शिक्षा विराटनगरमै प्रारम्भ भएको हो । बुवा हिरण्यनाथ उपाध्याय कड़ा मिजासका कट्टर जमिन्दार थिए । खेतालाहरू प्रतिको बुवाको कठोर र क्रूर व्यवहारले ठिटो भवानी बेलाबखत उद्दण्ड हुन्थे । विरोध गर्थे बुवाको । बुवा हिरण्यनाथ पनि काँचो Read more
पाँच दिनको छुट्टी मेरो लागि ‘माइत’ अर्थात् बेल्जियम जानलाई बम्पर उपहार भयो । काम-घर, घर-काम दिनहुँ दोहो¥याई रहनु पर्ने दैनिकीले जुनी उसै खेर गए झैँ लाग्छ । छुट्टी भन्दैमा कहाँ त्यति सहज छ र ? हिँड्ने अघिल्लो दिनसम्म ड्युटी, घुम्न जानलाई पुग्दो तयारी गर्नै नभ्याइने । साँझ हतार—हतार केही Read more
जापान जाने तयारी हुनासाथ एउटा जापानी र अंग्रेजी किताब मलाई मिल्यो । किताब पढ्दै जांँदा र तस्वीर हेर्दै जांँदा कामाकुरा भन्ने ठाँउमा भगवान बुद्धको ठूलो मूर्ति देखें । बुद्ध आफ्नै देशमा जन्मेकाले होला अथवा मलाई आफ्नै दाजुभाइ वा नेपालीत्वको मायाले होला सबैभन्दा पहिले हेर्न मन लागेको ठाँउ कामाकुरा हुन Read more
चारैतिर चित्कार, कोलाहल, अशान्ति र अप्रिय वातावरण थियो। ‘ओहो, तपाइ कसरी यहाँ आइपुग्नु भो नि?’ मैले बृद्द गोपिरमणलाइ सोधेँ। ‘यस्तै परो ।‘ उनले अल्छि लाग्दो पाराले जबाफ दिए। गोपीरमण धेरै अगाडिदेखि नेता-कमरेडहरका नजरमा-परेका कलेजका अध्यापक थिए । उनीले कुनै अनुसन्धान पेपर लेखेनन्, कुनै अनुसन्धानको सुपरिवेक्षण गरेनन्, तर प्राध्यापक बने । Read more
“चार कोस पर पानी बदले, आठ कोस पर बानी ।” अर्थात् (पानीको स्वाद प्रत्येक चौथो कोसमा केही मात्रामा बद्लिन्छ अनि आठ कोसमा केही न केही मात्रामा भाषा परिवर्तन हुँदछ) । उपर्युक्त लोकोक्तिलाई रूपियाँमा सोह्रै आना सही ठहऱ्याउँदै के थप गर्न आवश्यक भएको छ भने, हजारौँ कोस टाढ़ाबाट एउटा ज्यूँदोजाग्दो भाषा Read more
यो सङ्कट भन्ने जन्तु पनि अचम्मैको तन्तु रहेछ । जस्तै सानो सङ्कट कपासको त्यान्द्रो मडारिएर आउँदाझैँ सङ्कट को लुँडो भनौँ कि त्यान्द्रो भनौँ ! यो त लुँडिन सुरू गरेको लुँडिदा लुँडिदै एउटा गुजुल्टो लुँडिएर मुस्लो बनी कुदिरह्यो । झन नेपालाँ त यसको कमी कहिल्यै भएन, रहँदैन पनि होला । Read more
‘कठपुतली र अन्य एकाङ्कीहरू’ का नाटककार असम, लखिमपुरका धर्मेन्द्र उपाध्याय हुन् । यो कृति सन् २०२१ मा प्रकाशित भएको हो । यस कृति अगावै उनले सन् २०२१ मा कविता सङ्ग्रह ‘तिमी घामकी आमा’ प्रकाशित गरी कविका रूपमा स्थापित भइसकेका छन् । उनका प्रकाशित कृति नाटक र कविता विधामा रहे Read more
