बा ! पाठशाला जान्नँ म इतिहास पढाइन्छ त्यहाँ मरेका दिनहरूको । खिया लागेका कलका पुर्जाहरूजस्तै गणितका सूत्रहरू पनि साह्रै पुराना भइसके रहर छैन मलाई बाँचिदिने– केवल इतिहासका पानाहरूमा मैले त बाँच्नुपर्छ आउने दिनहरूमा इतिहासको गतिलाई उछिनेर इतिहासभन्दा बढी अरू केही भएर त्यसैले बा ! पाठशाला जान्नँ म इतिहास पढाइन्छ त्यहाँ Read more
“………… राज मधुकरले रानी मधुमालती समेतलाई उही फटिकको खम्बाबाट निस्केको बायुपंखी घोडामा चढाई त्यहाँबाट उडे ।” आमा एउटा किताब लिएर पढ्न थाल्नुहुन्थ्यो । त्यसबेला म ज्ञानी बालकजस्तै आमाको छेउमा चुपचाप बसिरहन्थेँ । यद्यपि म बाहिर बिल्कुलै शान्त र गम्भीर देखिन्थे, तर आमाको प्रत्येक शब्दको तालमा मेरो मुटुको प्रत्येक Read more
असौजको महिनाको मध्य भए पनि यस पटक पानी नपरेको हुनाले हिलो थिएन । तीस–पैतीस वटा घर थिए, तर सम्मो नहुनाले छरिएका थिए । आर्थिक स्तर उस्तै उस्तै भएका यहाँका बासिन्दाहरू बाहुन क्षेत्री र घर्तीहरू थिए । आफ्नो खेतीले खान पुग्ने कोही थिएन, सबैले बेसाउँथे । यो बेसाउने मौसम नै थियो Read more
यसबेला केही निस्तेज शीरहरू झुकेर सभक्ति अभिषेक चढाइरहेछन् म तिम्रो ठाडो शिरलाई झन् ठाडो देख्न चाहिरहेछु यसबेला केही दुर्बल मुठ्ठीहरू फुक्केर विनीत भावले जम्लेहात जोडिरहेछन् म तिम्रो वज्र मुठ्ठीलाई झन् सबल देख्न चाहिरहेछु यसबेला केही थकित पाइलाहरू गलेर माझ बिसौनीमै बास मागिरहेछन् म तिम्रा जब्बर पाइलाहरूलाई झन् अग्रसर देख्न Read more
जब सिर्जनाका धनी श्रमजीवीहरूको चेतनाको ढोका खुल्छ, शोषणको कालो साम्राज्य जरैदेखि डगमगाउन थाल्छ, तब श्रमको मूल्य खोज्दै उनीहरूले मुठ्ठी कस्नमात्र थाल्दा प्रतिक्रियावादीहरूको मुटु काम्न थाल्छ । अजारौँको लासमाथि उभिएको आलिसान महलमा खैलाबैला मच्चिन्छ । अनि सङ्गिनको घेराभित्र आफूलाई सुरक्षित बनाएका हत्याराहरूको सपना निशाचरको भीमकाय छायाले भताभुङ्ग बनाइदिन्छ । त्यो बेला Read more
जदौ हजूर……….। मालिक अलि टाढै बस्नुस् नाउँ लक्ष्मी, आमा–बाकी एउटी छोरी न जेठी न कान्छी न ठूली न सानी गरीबको घरमा बत्ती बलेकी थिएँ, हजुर बत्ती । तर कर्मको खोटी अलच्छिन मोरी बाह्र वर्ष नपुग्दै पोली खाएँ बा–आमा असारको पैह्रोले किचेर एकै चिहान परे कठै हट भरेर फर्केकाहरू । कहाँ Read more
मेरा क्रोधहरू सकिएपछि अन्यायमाथिका मेरा प्रतिक्रियाहरू सकिनेछन् अपराधहरूमाथि मेरो आक्रोश पुग्ने छैन त्यसबेला म स्वयं सकिनेछु म सकिएपछि घामका किरणहरूले बनाउने अर्बौँ छायाँहरूमध्ये घट्नेछ एउटा छायाँ उज्यालो संसारको एउटा चेत सकिनेछ म असाध्य माया गर्छु मानिसका प्रेम र करुणाहरूलाई उत्सवमा उठ्ने हात र हावामा हल्लिने पताकाहरूलाई प्रसन्न हुँदा उज्यालो र Read more
बैरीको पोथ्राले पिटाइ खान्छ । अचम्म होइन । संसारका आधाले भोक खानु, भाटभटेनीहरू अर्थात् न माथिका न तलका – ले गुन्द्रुक भात खानु र देशसेवाका ठेकेदारहरूले ककटेल खानुजत्तिकै स्वाभाविक भैसकेको छ बैरीको पोथ्राले पिटाइ खानु – उसकी आमा बैदार्नीको हातबाट । गाउँ छोडिन् तर गाउँले छोडिनन् बैदार्नीले । पहाडको घरबार Read more
गठेमङ्गलका दिन चौबाटोमा ठड्याउने नर्कटको प्रतिमूर्ति । गजब होइन ? क्या साङ्केतिक छ ! म त्यसमा घन्टासुर राक्ष्ासको प्रतीकात्मक विम्ब देख्छु । लोककथाका रूपमा प्रचलित किंवदन्तीहरू यथार्थमा प्रतीकात्मक कल्पनाबाहेक हो नै के र ? प्रभावित जनमानस त्यसलाई अर्थ र आकार दिने प्रतीकहरूमा विम्बित हुन्छ । मलाई त Read more
आमा, त्यो आउँछ र? “हो, बा, त्यो आउँछ । त्यो बिहानको सूर्य झैँ उज्यालो छर्दै आउँछ । त्यसको कम्मरमा झुण्डिएको, शीतजस्तै टल्कने तिमी एक हतियार देख्नेछौ; त्यसैले ऊ अधर्मसित लड्नेछ ! त्यो आउँदा तिमी पहिले त सपना हो कि भनेर छामछुम गर्नेछौ, तर त्यो हिउँ र आगोभनदा पनि बढ्ता छोइने Read more
